ابزار دقیق چیست؟

تعریف ابزار دقیق

شما که در حال خواندن این محتوا هستید آیا تا به حال از نزدیک  ابزارآلات دقیق را مشاهده کرده اید؟؟ آیا اصلا می دانید ابزارآلات دقیق چیست؟ در این مقاله قرار است به طور کامل ابزار دقیق را توضیح دهیم پس تا آخر همراه تابان کنترل دقیق باشید.

اگر بخواهیم خیلی ساده ابزار دقیق (به انگلیسی: Instrumentation) را توضیح دهیم؛ میتوانم بگوییم که ابزار آلاتی که دقت بالایی در کار به ما میدهند را ابزار دقیق میگویند. حالا منظورمان از این دقت چیست؟ منظورمان از دقت؛ دقت اندازه گیری است البته که این اندازه گیری باید خطای بسیار کمی داشته باشد. حال به طور کل باید بگویم که ابزار آلاتی که دقت بالایی در را در کارخانه یا در هر مکان دیگه به ما میدهند البته که کمیت هایی متفاوت و متمایز از هم دارند.

این کمیت ممکن است دمای کوره، فشار مخزن هوا یا هر چیز دیگری باشد مهم این است که بدانید کمیت ها با هم فرق دارند. در واقع ابزار دقیق یک ابزار برای بررسی و کنترل است که در بیشتر مواقع در زیر ساخت ها به کار برده میشوند. این ابزار آلات شامل: کنترلر، رکوردر، سنسور و…. که در ادامه هر کدام را بیشتر توضیح میدهیم. این ابزار عمدتاً از سه قسمت تشکیل شده اند که در بیشتر این ابزار های یکسان است. این سه بخش شامل: اندازه گیر، محرک و کنترل میشوند. این سه قسمت یک کنترل کننده هوشمند است که ابزار دقیق را تشکیل میدهد.

تاریخ ابزارآلات دقیق

ابزار دقیق دارای رشته دانشگاهی خاص خودش است در ایران از سال 1385 رشته دانشگاهی ابزار دقیق وارد ایران شد. البته که در اوایل این رشته بیشتر زیر مجموعه رشته برق است. اما با پیشرفت علم و صنعت و استفاده روز از افزون از صنعت برای همین این شاخه از برق جدا و زیر شاخه صنعت شد. ابزار اندازه گیری برای اندازه گیری کمیت های فیزیکی و شیمیایی استفاده می شود. مقادیر اندازه گیری شده ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• فشار
• دیفرانسیل
• جریان
• دما
• سطح
• چگالی
• ویسکوزیته
• تابش
• و…

فرایند استفاده از ابزار دقیق

در فرآیند استفاده از ابزار دقیق باید پرسه ای طی شود تا از مرحله طرحی و ساخت به مرحله اجرا و استفاده برسیم. که در ادامه کامل پروسه استفاده از ابزار دقیق را از صفر تا صد شرح خواهیم داد.

1.طراحی

همیشه اولین مرحله در استفاده از هر وسیله ای باید طراحی آن صورت گیرد. البته که طراحی مختص خود را دارد. این طراحی باید زیر نظر یک تکنسین متخصص اتفاق بیافتد و هر صنعت طراحی مختص به خود را دارد. اولین قدم در طراحی مورد بررسی قرار دادن فعالیت سیستم است. یعنی به طور مثال این سیستم قرار است فردا روز چه کاری را در این کارخانه انجام دهد.

بعد از بررسی و تحلیل اولیه باید شروع کنیم به شناسایی ابزار مناسب این کار که در ادامه قسمتی از این ابزار را شرح میدهیم. بعد از طراحی نقشه ها به صورت کامل به شما تحویل داده میشود که در مرحله بعد باید به شناسایی ابزار بپردازید.

2.پیداکردن ابزار مناسب

دومین مرحله در استفاده از ابزار دقیق ها بعد از طراحی پیداکردن ابزار مناسب برای استفاده در سیستم طراحی شده است. البته که این کار هم نیاز به متخصص خود دارد و باید از ابزار با کیفیت استفاده شود؛ چون اگر ابزار کیفیت خوبی نداشته باشد ممکن است درصد خطای بالایی را به ما نشان دهد.

3.نصب ابزار و تجهیزات

نصب تجهیزات خریداری شده یکی از مهمترین فعالیت های در روند ساخت و طراحی یک سیستم ابزار دقیق است. مهندسی که قرار است ابزار را به هم متصل کند باید با انواع اتصالات، انواع ورودی و خروجی مخازن و…. آشنا باشد تا در متصل کردن این ابزار به مشکل نخورد.

5.اجرا و تست تجهیزات ابزار دقیق

آخرین مرحله در ساخت و طراحی ابزارآلات دقیق تست و اجرای آن است. تست ابزار دقیق باید توسط تکنسین مجرب و حرفه ای صورت گیرد. البته که باید تمام جوانب ایمنی را رعایت کنید چون این مسئله کاملا جدی است و با کسی شوخی ندارد. خب تا به الان با نحوه طراحی و ساخت یک سیستم ابزار دقیق آشنا شدیم در ادامه قرار است که با انواع ابزار دقیق آَشنا شویم.

انواع ابزار دقیق

ابزار های دقیق را می توان به دو صورت طبقه بندی کرد: یکی از نظر نوع عملکرد ابزار؛ به عنوان مثال، ابزارهایی که دما یا فشار و رطوبت یا سطح را کنترل می کنند، به عنوان کنترلر شناخته می شوند. و به همین روند ابزار نمایش این مقادیر که به ایندیکیتور یا نمایشگر شناخته می شوند و ابزار انتقال اطلاعات مقادیر به صورت سیگنال های استاندارد که ترانسميتر یا منتقل کننده نامیده می شوند.

ابزارهای دقیق را نیز می توان با توجه به پارامترهایی که این ابزار باید در آنها عملیات انجام دهد طبقه بندی کرد. مثلا قسمت های ابزار دقیق مربوط به دما نظیر کنترلر دما، ترانسمیتر دما و ترمومتر یا نمایشگر دما، ابزار اندازه گیری و کنترل دقیق فشار، فلومتر یا سنجش جریان سیالات و انتقال مقادیر فلو یا کنترل فلو، ابزار سطح سنجی یا اندازه گیری سطح مواد درون مخازن و کنترل دقیق آنها و ابزار سرعت سنجی، ابزار اندازه گیری رطوبت و…

همانطور که تمام ابزار آلات انواع مختلفی دارند ابزار دقیق هم انواع مختلفی دارد مانند: ترانسدیوسر، نمایشگر، کنترلر و…. برای اطلاعات بیشتر در ادامه با تابان کنترل دقیق همراه باشید.

نمایشگر

از ساده ترین بخش یک ابزار دقیق میتوان به نمایشگر آن اشاره کرد. این بخش برای نمایش بخش ها و مقدار های اندازه گیری شده است. برای مثال برای نمایش میزان گرمای کوره یا فشار مخزن هوا از نمایشگر استفاده میشود. البته باید به این دقت کنید که ورودی سنسور با ورودی نمایشگر یکسان باشد.

سنسور

اگر بخواهم به طور ساده بگویم هر وسیله ای که بتواند کمیت فیزیکی را اندازه گیری و به کمیت الکتریکی تبدیل کند و برای مخاطب در نمایشگر به نمایش بگذارد سنسور نامیده میشود.

ترانسدیوسر

ترانسدیوسر ها در واقع کار تبدیل را انجام میدهند و خروجی سنسور ها را استاندارد میکند. به طور ساده یعنی خروجی سنسور را آماده میکند تا برای سیستم قابل فهم باشد.

کنترلر

همیشه بعد از اندازه گیری باید اعداد به دست آماده را کنترل و پایش کنیم. به عنوان مثال قرار است دمای یک کوره را اندازه گیری کنید و در یک دمای ثابت نگاه دارید باید از سنسور دما، ترانسمیتر و کنترلر دما استفاده کنید.

کاربرد ابزار دقیق در صنعت چیست؟

امروزه زمانی که از انجام پروژه ی صنعتی صحبت می‌شود، غیر ممکن است از ابزارهای دقیق حرفی زده نشود. صنایع مختلف از ابزارهای دقیق استفاده می کنند تا فرآیندها را کارآمدتر و با خطای کمتری به نتیجه برسانند.

1.ابزار دقیق در صنعت نفت و زیرشاخه ها

صنایعی که محصولات آنها مایع است معمولاً از خطوط لوله برای حمل و نقل استفاده می کنند. آنها همچنین سیستم های ذخیره سازی و اندازه گیری مخصوص به خود را دارند. به عنوان مثال، جریان نفت از لوله های توزیع، ارتفاع مخازن ذخیره یا فشار گاز در داخل مخازن، همه عواملی هستند که برای اندازه گیری آنها به ابزار ذقیق نیاز داریم. زیرا یک خطای کوچک در اندازه گیری آنها می تواند منجر به خسارات زیادی شود.

2.ابزار دقیق برای صنعت، معدن و سیمان

صنایع ذکر شده در بالا هم مانند صنایع حوزه نفت، از ابزار دقیق برای کنترل صحیح فرآیند تولید و اندازه گیری پارامترهای آن استفاده می کنند. به عنوان مثال، اندازه گیری سطح سیلوهای ذخیره سیمان، کنترل و اندازه گیری فشار بخار در بویلرها، کنترل و اندازه گیری جریان مایعات و ضایعات و اندازه گیری وزن محصولات تولیدی، می توان کاربردهای فراوانی برای ابزار دقیق پیدا کرد.

خرید تجهیزات ابزار دقیق

همانطور که متوجه شدید، تجهیزات ابزار دقیق انواع مختلفی دارند که هر کدام کاربردهای متفاوتی دارند و در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. بنابراین برای خرید این محصول باید اطلاعات کاملی در این زمینه داشته باشید تا بتوانید تجهیزات مناسب کار خود را تهیه کنید. علاوه بر این موارد، برای خرید تجهیزات ابزار دقیق باید به عواملی مانند کیفیت، نوع برند، اصل یا تقلبی بودن آنها دقت کنید و با یک فرد متخصص و قابل اعتماد در این زمینه مشورت کنید. تابان کنترل دقیق مفتخر است که مجموعه های متنوعی از معتبرترین برندهای تولیدکنندگان تجهیزات  ابزار دقیق را عرضه می کند و با همکاری توزیع کنندگان اصلی این محصولات در ایران، تلاش می کند تا نیازهای متفاوت مشتریان با کاربری های مختلف را برآورده کند.

کلام آخر

تکنسین ها و مکانیک های ابزار دقیق در عیب یابی، تعمیر و نگهداری و تعمیر تجهیزات و سیستم های ابزار دقیق تخصص دارند. این حرفه با مهندسین برق، لوله کشی و شرکت های مهندسی در هم آمیخته است و می توان از آن در موقعیت های کاری مختلف استفاده کرد. برای مشاوره و اطلاع از قیمت دقیق تجهیزات با کارشناسان ما تماس بگیرید.

سوالات متداول